Kiến trúc sư Frank Owen Gehry

Frank Owen Gehry (tên khai sinh là Ephraim Owen Goldberg) sinh ngày 28 tháng 2 năm 1929 tại Toronto, Canada, hiện đang sinh sống và hành nghề tại Mỹ. Gehry sinh ra trong một gia đình người Do Thái gốc Ba Lan. Bố ông làm nghề buôn bán vật liệu, mẹ là một một người yêu âm nhạc. Những đặc điểm gia đình đó góp phần tạo dựng nên sự nghiệp của ông sau này. Thời trẻ, Gehry được các bạn cùng trường gọi là "Cá", sau đó Frank Owen Goldenberg đổi tên thành Frank Owen Gehry vào năm 1954. Hiện nay, ông mang quốc tịch Mỹ.

Là một kiến trúc sư Hậu Hiện đại nổi tiếng, từ năm 1962 hành nghề kiến trúc tại California, Mỹ. Các công trình của ông nổi tiếng bằng các đường cong tròn trịa, thường bọc bằng những vật liệu kim loại phản xạ.

Từ 1949 đến 1951, ông theo học tại trường Đại học Nam California (University of Southern California-USC) và trường Đại học Los Angeles-UCLA (1949-1951); học thiết kế đô thị tại trường Đại học Harvard từ 1956 đến 1957.

Các công trình kiến trúc:

- Đã hoàn thành:
Bảo tàng Guggenheim Bilbao, Bilbao, Tây Ban Nha (1997)
Tháp Gehry, Hanover, CHLB Đức (2001)
Trung tâm hoà nhạc Walt Disney Los Angeles, Bang California, Hoa Kỳ (2003)
Rạp Pritzker, Công viên Thiên niên kỷ, Chicago, bang Illinois, Hoa Kỳ (2004)
Ronald Davis Studio/Residence, Malibu, CA, 1971-2
Easy Edges furniture series 1972.
Exhibit Center, Merriweather Post Pavilion, Rouse Company Headquarters, Columbia, Maryland, USA (1974)
Harper House, Baltimore, Maryland, USA (1977)
Gehry Residence, 1978
Loyola Law School, Los Angeles, California, USA (various buildings, 1978-2002)
Santa Monica Place, Santa Monica, California, USA (1980)
California Aerospace Museum, Los Angeles, California, USA (1982-1984)
Edgemar Retail Complex, Santa Monica, California, USA (1984)
Frances Howard Goldwyn Hollywood Regional Library, [Hollywood, California, USA 1985
Chiat/Day Building, Venice, California, USA (1985-1991)
Vitra Design Museum, Vitra premises, Weil am Rhein, Germany (1989)
Frederick Weisman Museum of Art, University of Minnesota, Minneapolis Minnesota, USA (1993)
Iowa Advanced Technology Laboratories, University of Iowa, Iowa City, Iowa, USA (1987-1992)

Disney Village, Disneyland Resort Paris, Paris, France (1992)
Center for the Visual Arts, University of Toledo, Toledo, Ohio, USA (1993)
American Center, Paris, France (1994) (currently Cinémathèque Française)
Siedlung Goldstein, Frankfurt am Main, Germany (1994) 162 Flats public building society.
Energie Forum Innovation, Bad Oeynhausen, Germany 1995 http://www.energie-forum.de/
Dancing House ("Fred and Ginger"), Prague, Czech Republic (1995)

Anaheim ICE(formerly Disney ICE), Anaheim, California (1995)
Team Disney Anaheim, Anaheim, California (1995)
Der Neue Zollhof, Düsseldorf, Germany (1999)

University of Cincinnati Academic Health Center, University of Cincinnati, Cincinnati, Ohio, USA (1999)
Condé Nast Cafeteria, fourth floor of the Condé Nast Publishing Headquarters at Four Times Square in New York City (2000)
DZ Bank building, Pariser Platz 3, Berlin, Germany (2000)
Experience Music Project, Seattle, Washington, USA (2000)
Gehry Tower, Hanover, Germany (2001)
Issey Miyake, Flagship Store, New York, New York, USA (2001)
Peter B. Lewis Building, Weatherhead School of Management, Case Western Reserve University, Cleveland, Ohio, USA (2002)
Richard B. Fisher Center for the Performing Arts, Bard College, Annandale-on-Hudson, New York, USA (2003)
Maggie's centre, Ninewells Hospital, Dundee, Scotland (2003)

Walt Disney Concert Hall, Los Angeles, California, USA (2003)
Ray and Maria Stata Center, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, Massachusetts, U.S. (2004) Pritzker Pavilion, Millennium Park, Chicago, Illinois, USA (2004)
MARTa, Herford, Germany (2005) http://de.wikipedia.org/wiki/MARTa_Herford
IAC/InterActiveCorp West Coast Headquarters, Sunset Strip, West Hollywood, California, USA (2005)
The house currently owned by Brian Transeau, Los Angeles, California, USA
Marqués de Riscal, Elciego(Rioja (wine) region), Spain (2006).
IAC/InterActiveCorp Headquarters New York City

Sân khấu cho Mariza's show, trong Walt Disney Concert Hall, USA (2007)Walt Disney Concert Hall, Los Angeles, California

The Walt Disney Concert Hall opens on October 23rd with a concert by the Los Angeles Philharmonic.

- Đang thực hiện:
The Carrie Hamilton Theatre tại Pasadena Playhouse, ở Pasadena, California
Atlantic Yards, New York City

Performing arts complex at the World Trade Center site, New York City
Beekman Tower, New York City
Grand Avenue Project, Los Angeles, California
Art Gallery of Ontario renovation, Toronto, Ontario, Canada (2004)
Museum of Tolerance, Jerusalem, Israel (expected completion in 2008)

Science library, Princeton University

Ohr-O'Keefe Museum, Biloxi, Mississippi, U.S. (open 2005; all buildings expected to be complete by 2007)
Panama: Bridge of Life Museum of Biodiversity, Panama City, Panama
Guggenheim Abu Dhabi (GAD), Abu Dhabi, United Arab Emirates (expected completion in 2011).
Philadelphia Museum of Art, Philadelphia Pennsylvania (Announced October 19 2006)
Louis Vuitton Foundation for Creation, Paris, France (Announced October 2006)
Untitled Five Star Hotel & Event Center Lehi, Utah (Announced January 19 2007)
Le Clos Jordan Winery, Lincoln, Ontario, Canada
Luxury Hotel, apartments and Offices, Sønderborg, Denmark
Frank Gehry Visitor Center at Hall Napa Valley, Saint Helena, California(Công bố 1-7-2007)
King Alfred Development Hove (Permission granted March 2007)
Suna Kıraç Cultural Center, Istanbul, Turkey

Cultural Center, Lodz, Poland.

Phê bình: Đặc biệt ghi nhận các buildings của ông được sáng tạo thành nhiều khối với hình dáng độc đáo nhưng cũng thừa thải rất nhiều, nhất là về kết cấu, vật liệu nên thường quá tốn kém hơn dự tính. Ông cũng không quan tâm đến thời tiết địa phương và chức năng chính yếu của building; thậm chí không hài hoà với môi trường hiện hữu xung quanh nên lắm lúc tạo ra ...phản tác dụng (nhất là các museums & arenas).

Các giải thưởng:
Giải thưởng Arnold W. Brunner về Kiến trúc, Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Văn chương Mỹ, 1977

Đặc biệt ghi nhận các buildings của ông được sáng tạo thành nhiều khối
Title: Final Design, Art Gallery of Ontario, Toronto.
Dundas Street Facade
Giải thưởng Pritzker, 1989
Giải thưởng Wolf về Kiến trúc của Quỹ Wolf, 1992
Giải thưởng Hoàng gia về kiến trúc, Hiệp hội Nghệ thuật Nhật Bản, 1992
Giải thưởng Dorothy và Lillian Gish, 1994
Huy chương Quốc gia về Nghệ thuật, (1998)
Giải thưởng Friedrich Kiesler, 1998
Huy chương vàng AIA, Hiệp hội Kiến trúc sư Mỹ (AIA), 1999
Huy chương vàng, Hiệp hội Kiến trúc sư Hoàng gia Anh (RIBA), 2000
Huy chương vàng Kiến trúc, Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Văn chương Mỹ, 2002
Huân chương Canada (Order of Canada), 2002
Tiến sĩ danh dự tại các Đại học
Nghệ thuật Thị giác: Học viện Nghệ thuật California, 1987
Mỹ thuật: Trường Thiết kế Rhode Island, 1987; Học viện Nghệ thuật Otis, 1989
Kỹ thuật: Đại học Kỹ thuật Nova Scotia 1989
Nhân chủng học: Học viện phương Tây (Occidental College), 1993
Học viện Whittier, 1995
Kiến trúc: Học viện Kiến trúc Nam California, 1997
Luật: Đại học Toronto, 1998
Đại học Edinburgh, 2000
Đại học Nam California(USC), 2000
Đại học Yale, 2000
Đại học Harvard, 2000
* Vài tác phẩm mới nhất:
Serpentine Gallery Pavilion 2008, London, UK

Science Library, Princeton University, Princeton, New Jersey

Jay Pritzker Pavilion, Millennium Park, Chicago, Illinois

Hall Winery, St. Helena, Napa Valley, California

Photo courtesy Gehry Partners, LLP
Counceling Center, Danish Cancer Society, Aarhus, Denmark

Photo courtesy Gehry Partners, LLP

Foundation Louis Vuitton, Paris, France

Photo courtesy Gehry Partners, LLP

Lou Ruvo Alzheimer's Institute, Las Vegas, Nevada

Photo courtesy Gehry Partners, LLP

IAC/InterActiveCorp Headquarters, New York, New York-USA

Marques de Riscal Winery, Elciego, Spain

MARTa Herford

Corcoran Gallery of Art, Washington, DC

Le Clos Jordan Winery, Lincoln, Ontario, Canada

The Ohr-O'Keefe Museum, Biloxi, Mississippi

Maggie's Centre, Ninewells NHS hospital, Dundee, Scotland

Bridge of Life museum, Panama City, Panama

Hotel Marques de Riscal, Elciego, (Alava) Spain

Grand Avenue Phase One,Los Angeles, California

"We want to create a unique pedestrian experience, activate the streets, and energize Grand Avenue.”
Frank Gehry
Photo courtesy Gehry Partners

Công trình này đang gặp khó khăn tài chính cho dù Dubai đã góp 100 triệu và 1 công ty Nam Hàn sẽ bỏ thêm 100 triệu để tác phẩm này thành hình để giúp cho khu downtown LA, trên các đường Grand Avenue, First, Second, Olive Streets trở nên phồn thịnh hơn.

1 tác phẩm chung của 3 KTS: Ando, Gehry, Hadid & Nouvel
Saadiyat Island, Abu Dhabi, UAE
Image courtesy Tadao Ando Architects

Tham khảo: http://www.arcspace.com/architects/gehry/features.htm

http://la.curbed.com/archives/2008/06/grand_avenue_de.php
http://www.guggenheim.org/exhibitions/past_exhibitions/gehry/millenium_30.html