Thứ Ba, 21 tháng 7, 2009

Những kiến trúc Phật giáo nổi tiếng nhất (17)

Nếu bạn muốn du lịch để chiêm bái các chùa & tu viện Phật giáo, muốn xem những công trình kiến trúc - xây dựng Phật Giáo nổi tiếng nhất trên TG thì có lẽ khó có thể kể đầy đủ hết vì hầu như hàng năm đều có thêm những công trình kiến trúc - xây dựng Phật Giáo mới. Từ Ấn Độ, Phật giáo đã lan rộng ra khắp TG nên các chùa & tu viện (Temple & Monasteries) Phật giáo cũng đã xuất hiện đầu tiên từ Ấn Độ nên Ấn Độ phải là điểm hành hương đầu tiên mà các Phật tử nên tìm đến, từ các thành phố Bihar, Sikkim, Arunachal Pradesh, Himachal Pradesh, Ladakh đến vùng Jammu Kashmir. Đầu tiên là đến Đền Mahabodhi (Đại giác ngộ tự) ở Bodhgaya(Bồ Đề Đạo Tràng) thuộc Bihar, với cây bồ đề mà đức Phật đã giác ngộ và đắc đạo. Đại giác ngộ tự là một công trình kiến trúc bằng đá với một shikhara ở trung tâm. Tận trong cùng ngôi đền có một bảo tháp kiểu Myanmar do đã được trùng tu bởi các tín đồ Phật giáo Miến Điện. Mặt tiền của tháp trung tâm và bốn tháp góc được phủ các hốc đầy những tượng Phật giáo. Quanh chùa này còn có nhiều chùa & tu viện Phật giáo khác đã xây dựng trong hàng ngàn năm qua cùng với rất nhiều chùa của các quốc gia trên thế giới, Việt Nam cũng có 4 chùa tại đây. Đó là Việt Nam Phật quốc tự của thầy Huyền Diệu, chùa Độ Sanh của một nhà tu hành người Mỹ gốc Việt, chùa Viên Giác của một nhà tu hành người Đức gốc Việt và tịnh xá Kỳ Hoàn của thầy Thích Giác Viên đến từ Vũng Tàu. Đến vùng Ladakh thuộc Jammu Kashmir, bạn sẽ thấy có nhiều chùa & tu viện Phật giáo ở Leh, Kargil hay Padum. Như Leh chẳng hạn, bạn sẽ thấy có nhiều chùa & tu viện Phật giáo dọc theo đường đi đến Shey, Thiksey, Stakna, Matho, Chemrey, Takthok và Hemis; hoặc ở Spituk, Phyang, Likir, Alchi, Rizong và Lamayuru. Ở Kargil,mời bạn đến tu viện Cave & Rangdum. Đến Padum, bạn có thể ghé đến chùa Karsha, Bardan,Phuktal, Sani, Tonde, Zangla và Stongdey, hay ghé qua tu viện Diskit và Hundur trên đường đi đến Ladakh thuộc Jammu Kashmir, Ấn Độ. Trong vùng Himachal Pradesh thuộc Ấn Độ có nhiều chùa & tu viện Phật giáo nổi tiếng như Namgyal Monastery, Kye Monastery, Dhankar Monastery, Rewalsar Monastery, Guru Ghantal Monastery, Kardang Monastery, Shashur Monastery, Tayul Gompa, Thang Yug Gompa, Kungri Gompa, Nako Monastery, Tashigang gompa, Lippa Monasetry và Tabo Monastery. Các chùa Tabo và Kye đã được xây dựng từ hàng ngàn năm qua. Ở Sikkim, phía bắc Ấn Độ có chùa Rumtek Monastery với các tăng lữ và "chính phủ lưu vong" từ Tây Tạng. Từ chùa Sikkim đó, bạn có thể theo đường mòn trên các sườn núi cao để ghé đến chùa Pemayangtse Monastery, Phensang Monastery, Phodang Monastery, Ralang Monastery, Enchey Monastery, Tashiding Monastery và Yoksum Monastery. Hoặc ghé qua Arunachal Pradesh, phía đông bắc Ấn Độ cũng có các chùa & tu viện Phật giáo Tây Tạng khác "hệ phái" như Tawang Monastery, Urgelling Monastery và Bomdilla Monastery, hay chùa Itanagar.
Điện Potala ở Lhasa,Tây Tạng.
Tây Tạng bây giờ thuộc về TQ nên các chùa & tu viện Phật giáo Tây Tạng cũng thuộc về TQ; đáng kể nhất là Potala bây giờ là 1 nhà bảo tàng Phật giáo Tây Tạng(thuộc về Vajrayana Buddhism). Nằm ở độ cao 3650m, là nơi mà Đức Đạt Lai Lạt Ma từng ở trước đây và cũng là trung tâm của Phật Giáo Tây Tạng nhưng sau khi bị TQ chiếm đóng thì trở thành bảo tàng viện. Có 13 tầng, dài 400m(bắc-nam), rộng 350m(đông-tây), với 1000 phòng, 10.000 điện thờ,200.000 tượng. Phật Giáo Tây Tạng còn có nhiều tu viện (như Drepung, Ganden, Samve...), chùa (như Jokhang) rất đẹp, cổ xưa và nổi tiếng.Các chùa Tây Tạng đều có liên hệ đến các tu viện Phật giáo Tây Tạng như ở Gelug, Sakya, Nyingm và Kagyu vì đó là nơi đào tạo các tăng lữ; nổi tiếng nhất là Samye Monastery, Drepung Monastery, Ganden Monastery, Jokhang Temple, Palkhor Monastery, Sera Monastery Tashilunpo Monastery. Chùa Drepung thuộc về tu viện Gelug cũng là nơi mà Dalai Lama từng xuất thân tu tập. Chùa Ganden, Tashilunpo,Sera cũng là những ngôi chùa quan trọng nhất thuộc về tu viện Gelug Monastery; trong khi chùa Palkhor thuộc về 1 trong 3 nhánh chính của Phật giáo Tây Tạng (Sakyapa, Kadampa, Gelugpa). Hầu hết các chùa & tu viện Phật giáo Tây Tạng đều nằm trên các vùng núi & cao nguyên thuộc dãy Hymalaya, sườn Nam thuộc Ấn Độ, sườn phía bắc thuộc TQ.
Đến Bhutan gần dãy Himalaya, bạn nhất định phải đến chùa Taktshang Goemba (Tiger's Nest Monastery) nằm ở lưng chừng núi trên độ cao 3000 ft. của Paro Valley,Bhutan. Xây năm 1692, bị cháy vào đêm 19/4/1998 và được xây lại dựa vào hình ảnh cũ.
Tiếp đó, mời bạn đến Tây Tạng, Bhutan, Thái Lan, Nhật Bản, Trung Quốc, Myanmar, Lào và Campuchia để chiêm bái các chùa & tu viện Phật giáo ở các nước đó.
Đến Hongkong, bạn có thể ghé đến các chùa & tu viện Phật giáo (bên cạnh các ngôi đền Lão - Nho - Khổng) để xin xăm, cầu phước và nhiều hình thức mê tín dị đoan khác như chùa Wong Tai Sin, Po Lin và Chi Lin. Trong chùa Po Lin trên cao nguyên Ngong Ping có tượng Phật cao 34 m. Trong khi đó, chùa sư nữ Chi Lin là chùa xây bằng gỗ lớn nhất TG còn tồn tại. Ngay tại chân núi Victoria dọc theo bờ biển Hongkong cũng có khá nhiều chùa và đền miếu thu hút dân Hongkong đến lễ bái.

Đến Nam Hàn, bạn có thể ghé đến các chùa & tu viện Phật giáo như chùa Beomeosa, Beopjusa, Haeinsa, Tongdosa và Donghaksa; nổi tiếng nhất là chùa Haeinsa và Tongdosa – 2 trong 3 "quốc tự" của Phật giáo Nam Hàn theo "tam bảo" của Phật giáo( Phật, Pháp, Tăng). Chùa Donghaksa nổi tiếng là chùa sư nữ đào tạo tăng ni rất nghiêm khắc. Chùa Beomeosa thuộc hệ phái Hwaeom cũng theo giới luật Jogye rất nghiêm khắc.
Phật giáo Nhật Bản có rất nhiều chùa & đền vừa lâu đời, vừa rất đẹp; nổi tiếng
nhất là chùa Ishiyama Honganji, Nagashima và Hojujiden. Những ngôi chùa này không những có vai trò quan trọng trong Phật giáo Nhật Bản mà còn có ảnh hưởng đến các vị vua & lãnh chúa lẫn dân chúng Nhật Bản. Khắp nước Nhật đều có những di tích lịch sử Phật giáo Nhật Bản, bên cạnh những công trình kiến trúc - xây dựng Phật Giáo mới; chưa kể những vườn Thiền(Zen garden) nổi tiếng, tạo ra một nét độc đáo riêng của nghệ thuật kiến trúc Phật giáo Nhật Bản. Chùa Chion-in ở Kyoto, Nhật Bản xây từ năm 1234 CE nhằm vinh danh nhà sư Honen, người lập ra phái Jodo (Phật Giáo Nguyên Thuỷ-Pure Land) là nơi du khách thích đến nhất.

Đến Malaysia là một quốc gia Hồi giáo nhưng cũng có người Hoa nên Phật giáo Malaysia cũng có nhiều chùa; trong đó phải kể đến các ngôi chùa như chùa Maha Vihara, chùa Dharma Realm Guan Monastery, chùa Thiên Hậu ở Kuala Lumpur;chùa Cheng Hoon Teng ( Malacca); chùa Kek Lok Si(trên Crane Hill, có 10.000 tượng Phật và đó là chùa Phật Giáo lớn nhất ở Mã Lai), chùa Dhammikarama (gốc Myanmar), chùa Wat Chaiya Mangkalaram, chùa Khoo Kongsi, chùa Kuan Yin, chùa Snake( Penang), chùa Sasanarakkha Buddhist Sanctuary ( Taiping).

Chùa Bà Thiên Hậu Kuala Lumpur mới được cộng đồng người Hoa xây cất lại gần đây với sự ủng hộ tài chính nhiều nhất là của ông Lee Kim Sai, một nhà tư bản có thời đã làm bộ trưởng Bộ Xây Dựng Mã Lai. Chùa là hội quán của người Hải Nam, trước đây là nơi người Hoa hay tới đăng ký hộ tịch như kết hôn hay khai sinh. Chùa có ba tầng lầu xây trên triền núi nhưng chùa có rất nhiều nhà lớn nhỏ khác nhau, mái nọ chồng lên mái kia trông rất phức tạp và đồ sộ. Chùa sơn màu vàng và đỏ là hai màu được người Hoa ưu thích. Chùa thờ Thiên Hậu và cả Phật Bà Quan Âm nữa. Ðây là một nét khác của chùa Bà Thiên Hậu ở Mã Lai. Phía trước chùa bên trái có tượng 12 con giáp và tượng Tam Ða - Phước Lộc Thọ.

Phật giáo Singapore rất nhiều chùa; nổi tiếng nhất Singapore chùa Kong Meng San Phor Kark See,chùa Sakyamuni Buddha Gaya, chùa Siong Lim, chùa Thian Hock Keng. Chùa Sakyamuni Buddha Gaya Temple có tượng Phật ở giữa chùa được thắp sáng bởi 1000 bóng đèn. Chùa Thian Hock Keng được coi là "quốc tự" bởi vua Quang Tự ở TQ đã cho xây chùa này và ban cho tên này.


Đến Indonesia - quốc gia Hồi Giáo đông dân nhất cũng thấy rất nhiều chùa ở miền Trung Java, Indonesia; nổi tiếng nhất đền Prambanan ở miền Trung Java, Indonesia. Xây từ năm 850 CE, gồm 8 đền chính và trên 250 đền nhỏ hơn. Gần đó là Đền Borobudur xây từ năm AD 800, trang trí bởi 2672 tượng đắp nổi và có 504 tượng Phật.


Đến Lào, nơi mà Phật giáo là "quốc giáo" như Thái Lan, Miến Điện, Campuchia nênrất nhiều chùa; nổi tiếng nhất chùa Wat Manoram và Wat Xieng Thong Luang Prabang. Chùa Wat Xieng Thong chính là nơi mà Luang Prabang được chọn làm kinh đô của Lào. Chùa Wat Manoram có tượng Phật nặng 2 tấn đặt trong Bhumisparsha Mudra. Đi khắp nước Lào sẽ thấy rất nhiều chùa và đa số dân Lào cũng hiền lành do ảnh hưởng từ Phật giáo.






Đến Trung Hoa, bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo Trung Hoa; nổi tiếng nhất chùa Tanzhe, Lama, Guanghua. Chùa Tanzhe(潭柘寺)ngôi chùa cổ đã có trước khi Bắc Kinh thành kinh đô. Chùa Guanghua cũng ngôi chùa cổ, xây từ năm 558; trong khi chùa Lama(hay Yonghe, 雍和宮; Yōnghégōng, "Palace of Peace and Harmony Lama Temple") ở gần Bắc Kinh ngôi chùa mới xây từ năm 1694 thuộc Phật Giáo Tây Tạng còn tồn tại đến bây giờ.
Với bề dày lịch sử 1.500 năm, Thiếu Lâm tự ở Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc được vua Hiếu Văn Đế xây dựng vào năm Thái Hòa thứ 19 đời Bắc Ngụy (năm 495). Lịch sử ngôi chùa này cũng khá truân chuyên và đầy chất giang hồ hiệp khách như trong tiểu thuyết Kim Dung, đã từng là nơi tỉ thí võ nghệ của giới võ lâm và bị tàn phá nhiều lần trong các năm 556, 844, 962; bị cháy đến ba lần vào các năm 612, 1736, 1928; đây cũng là một trong những mục tiêu bị đập phá tàn bạo nhất của tỉnh Hà Nam bởi các hồng vệ binh trong “đại cách mạng văn hóa” thập niên 1960. Mãi đến cuối thập niên 1970 Thiếu Lâm tự mới được đại trùng tu để có diện mạo như hiện nay. Đường lên Thiếu Lâm tự bây giờ đã là cao tốc sáu làn xe và thay cho các tiểu tăng là hai ba vòng rào bảo vệ thu tiền vé khách thập phương vào vãn cảnh chùa...Không còn cảnh xe ngựa lốc cốc từ Đăng Phong lên Tung Sơn như mười năm trước mà tôi đã từng nghe kể, cũng không thấy các tiểu tăng Thiếu Lâm trầm mình trong tuyết trắng để bảo vệ các pho sách bí quyết nội công, khí công của Tàng Kinh Các như trong truyền thuyết... Vào tham quan Thiên Hoàng Cung, Bảo Chánh Điện, Tàng Kinh Các… hôm nay, du khách sẽ thấy "kinh tế thị trường" đã đi sâu vào các ngõ ngách của văn hoá TQ.

Đến Thái Lan,nơi mà Phật giáo là "quốc giáo" nên bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo; nổi tiếng nhất chùa Wat Phra Kaew (ngay trong hoàng cung và xây từ lúc Bangkok trở thành kinh đô), chùa Wat Pho(tên chính thức: Wat Phra Chetuphon Vimolmangklararm Rajwaramahaviharn) ngôi chùa cổ và lớn nhất Bangkok,chùa Wat Suthat Thepwararam, chùa Wat Ratchanaddaram, chùa Wat Benchamabophit Dusitvanaram, chùa Wat Arun. kinh đô cũ là Ayutthaya có nhiều chùa; nổi tiếng nhất chùa Wat Phra Si Sanphet, chùa Viharn Phra Mongkol Bopitah, Wat Thammikarat, Wat Ratchaburana, Wat Phra Mahathat, Wat Phra Ram, Wat Phu Khao Thong, Wat Cheung Tha, Wat Nah Phra Meru, Wat Phanancherng, Wat Yai Chaimongkon, Wat Lokayasutharam. Ở Bangkok (Thái Lan) có nhiều ngôi chùa nguy nga, tráng lệ, thu hút rất đông khách tham quan nhưng có lẽ không ngôi chùa nào hơn chùa Phật Vàng, tọa lạc ở Wat Traimit, cuối đường Yaowarat, gần trạm đường sắt Hualampong. Chùa Phật Vàng hấp dẫn nhờ vẻ đẹp độc đáo và lịch sử của bức tượng Phật ngồi cao 3 mét đúc bằng vàng khối, nặng 5,5 tấn.Tượng Phật Vàng đã giúp Wat Traimit trở thành một trong những điểm đến hàng đầu nằm trong lịch trình tham quan Thủ đô Bangkok của du khách.
Chùa Wat Rong Khun ở Chiang Rai,Thái Lan do họa sĩ Chalermchai Kositpipat xây cũng rất độc đáo.
Đặc biệt nhất là chùa Wat Phra Dhammakaya Cetiya (World Dhammakaya Centre (WDC.) - "biểu tượng của thế giới hoà bình") ở Pathum Thani,Thái Lan xây từ 1000 năm trước. Năm 1970, khởi công xây the Grand Meditation Amphitheatre for World Peace. Năm 1985, Phrarajbhavanavisudh và Khun Yay Mahā Ratana Upāsikā Chandra Khonnokyoong mở rộng ra trên 1000 acres (4 km²) với 6 công trình(The Memorial Hall of Phramonkolthepmuni, The Great Sapha Dhammakaya Hall, The Dhammakaya Cetiya, The Grand Meditation Amphitheatre, The Dining Hall of Khun yay Archaraya Chandra Khonnokyoong, The Memorial Hall of Khun Yay Archaraya Chandra Khonnokyoong) và được kỹ sư Đan Mạch giúp trùng tu - mở rộng - tăng kết cấu từ năm 1995, khánh thành ngày 21/3/2004 và là ngôi chùa Phật Giáo lớn nhất thế giới(có thể chứa 600.000 người), hiện do nhà sư Ven. Phrarajbhavanavisudh, người sáng lập The Dhammakaya Foundation trụ trì.

Đến Campuchia,bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo Theravada; nổi tiếng nhất Ankor Wat & Ankor Thom ở Siem Reap, do vua Suryavarman xây từ đầu thế kỷ 12.
Phnôm Pênh có Chùa Bạc(tên chính thức: Preah Vihear Preah Keo Morokat) với tượng Phật Ngọc được tạc từ khối ngọc bích khổng lồ, trong Hoàng cung còn có chùa Voi. Đi khắp Campuchia sẽ thấy rất nhiều chùa và tháp (rất giống với Thái Lan, Miến Điện, Lào, Ấn Độ và Indonesia) nên nước này còn được gọi là "xứ chùa tháp".




Đến Đài Loan,bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo; nổi tiếng nhất chùa Pao Hueh ở Đài Trung,có tượng Phật Di Lạc cao bằng tòa nhà 13 tầng.
Đến Miến Điện(Myanmar),nơi mà Phật giáo là "quốc giáo" nên bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo; nổi tiếng nhất chùa Shwedagon Paya ở Miến Điện, xây từ 2500 năm trước, khoảng giữa thế kỷ thứ 6 -10.
Đến Srilanka,bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo; nổi tiếng nhất chùa Sri Maha Bodhi, Lovamahapaya, Ruwanwelisaya, Thuparamaya, Abayagiriya, Jetavanaramaya, Mirisaveti, Lankarama(ở Anuradhapura),Gal Vihare, Nelum Pokuna, nhiều di tích lịch sử của Phật giáo như tượng Phật nằm Parakramabahu, tượng đài Vatadage,ngôi nhà Atadage, ngôi nhà Lankathilake,Ran Kot Vehera, Pabulu Vehera, Potgul Vihara....


Đến Hoa Kỳ, bạn cũng sẽ thấy rất nhiều chùa do các Phật Tử gốc Á(Hoa, VN, Lào, Miên, Miến, Nhật..) xây dựng; nổi tiếng nhất chùa Tây Lai(Hsi-Lai, 西來寺) ở 3456 South Glenmark Drive Hacienda Heights, CA 91745 là chùa Phật Giáo lớn nhất Hoa Kỳ do phật tử Đài Loan xây năm 1988. Tại Hoa Kỳ, hầu như nơi nào tập trung đông đảo di dân gốc Á(Hoa, VN, Lào, Miên, Miến, Nhật..) là sẽ thấy chùa.
Đến Canada, bạn cũng sẽ thấy rất nhiều chùa do các Phật Tử gốc Á(Hoa, VN, Lào, Miên, Miến, Nhật..) xây dựng; nổi tiếng nhất chùa Quốc tế Phật Học - International Buddhist Temple ( 觀音寺 ; Guan Yin Sì) ở Richmond, British Columbia(gần Vancouver), là chùa Phật lớn nhất ở Canada, khởi sự từ năm 1979 là ngôi chùa nhỏ nhưng mở rộng theo mô hình Tử Cấm Thành và chùa Hsi-Lai(CA, USA) và hoàn thành năm 1999. Bên cạnh đó rất nhiều chùa ở các tỉnh bang có Phật Tử gốc Á, như chùa Guang Shan ở Mississauga,chùa Cham Shan ở Toronto,etc...
Đến Úc, bạn cũng sẽ thấy rất nhiều chùa do các Phật Tử gốc Á(Hoa, VN, Lào, Miên, Miến, Nhật..) xây dựng; nổi tiếng nhất chùa Nan Tien (南天寺; Nántiān Sì) ở Illawarra, cách Sydney,Australia khoảng 80km về hướng Nam và đó là chùa Phật lớn nhất ở Australia(kế bên là Pilgrim Lodge có 100 phòng cho Phật Tử thuê).(xin xem: http://buddhanet.net/).
Đến Âu châu, bạn cũng sẽ thấy rất nhiều chùa do các Phật Tử gốc Á(Hoa, VN, Lào, Miên, Miến, Nhật..) xây dựng; lớn nhất chùa Vàng ở Kalmykia Elista (Nga/ Russia)do Russian Federation Hiranya Lal Shrestha (gồm các Phật Tử gốc Buryatia, Tuva, Mongolia, Tibet, etc...) xây với tượng Phật cao 30m và khánh thành vào tháng 12-2005 nhưng nổi tiếng nhất chùa Phật giáo Tây Tạng Kagyu Samyé Ling ở Scotland, Thiền viện Làng Mai của Thiền sư Thích Nhất Hạnh ở miền Tây Nam nước Pháp, chùa Phật giáo Tây Tạng Dashang Kagyu Ling - Vạn Phật (Temple of a Thousand Buddhas) Burgundy, Pháp.
Tại Nam Mỹ có 2 chùa Fo Guang Shan(Templo Budista Fo Guang Shan de Chile), một Chile, một ở Buenos Aires(Argentina), chùa Zu Lai ở Sao Paulo (Brazil); tất cả đều do các Phật Tử gốc Phật giáo Đài Loan phái Fo Guang Shan(chung gốc với chùa Tây Lai(Hsi-Lai, 西來寺) ở Nam California) xây dựng(xem: http://en.wikipedia.org/wiki/Fo_Guang_Shan).



Ngay tại Nam Phi ở châu Phi cũng có chùa Nanhua (南華寺, Nanhua Si) ở Bronkhorstspruit, Nam Phi là chùa Phật Giáo lớn nhất ở châu Phi, xây từ năm 1992.












Đến Việt Nam,bạn sẽ thấy rất nhiều chùa & tu viện Phật giáo; nổi tiếng nhất là chùa Xá Lợi/ chùa Vĩnh Nghiêm/ chùa Giác Lâm/ Thiền viện Vạn Hạnh ở Saigon,thiền viện Trúc Lâm/ chùa Linh Phước/ chùa Linh Sơn ở Đà Lạt, chùa Kim Liên/ chùa Keo/ chùa Trấn Quốc/ chùa Quán Sứ/ chùa Láng/ chùa Một Cột ở Hà Nội, chùa Hương/ chùa Thầy ở Hà Tây, Chùa Thiên Mụ/ chùa Quốc Ân/ chùa Từ Đàm/ chùa Báo Quốc ở Huế, v.v...
Đi khắp Việt Nam, bạn sẽ thấy rất nhiều chùa và đền miếu; đa số chịu ảnh hưởng từ Phật giáo Trung Hoa.














(xin xem http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_Vi%E1%BB%87t_Nam; http://www.suutap.com/chuavietnam/; http://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C3%B9a_Vi%E1%BB%87t_Nam; Xem thêm Nguyễn Bá Lăng, (1972), Kiến trúc Phật giáo VN, tập I, Vạn Hạnh XB. ).
Khái quát (sơ lược) vài nét về những công trình kiến trúc - xây dựng Phật Giáo nổi tiếng nhất ở:
1. Trung Hoa:
2. Nhật Bản: 3. Ấn Độ: 4. Hàn quốc: 5. Srilanka: 6. Tây Tạng (Tibet): 7. Thái Lan: 8. Việt Nam: 9. Đài Loan: 10. Hoa Kỳ 11. Campuchia: 12. Lào: 13. Miến Điện(Myanmar) 14. Singapore 15. Malaysia 16. Hongkong
Các nước khác: Canada, Úc,Nam Mỹ,Âu châu, Phi châu... Bhutan...(http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Buddhist_temples; http://www.buddhist-tourism.com/temples.html)

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Girls Generation - Korean